SPSS là phần mềm có khả năng thống kê mô tả cũng như biểu diễn dữ liệu dưới nhiều dạng biểu đồ thống kê khác nhau. Tuy nhiên, do phần mềm này đã được tích hợp khá nhiều tính năng phân tích nên dễ khiến cho người dùng gặp lúng túng khi thao tác. Hiểu được vấn đề này, Marketing Du Ký sẽ hướng dẫn các bạn cách thực hiện thống kê mô tả và vẽ biểu đồ thống kê bằng phần mềm SPSS thông qua bài viết dưới đây.
1. Thống kê mô tả là gì?
Hiểu một cách đơn giản, thống kê mô tả là việc tóm tắt và tổ chức những đặc tính của một tập dữ liệu. Trên thực tế, thống kê mô tả thường có 3 loại chính gồm: phân phối tần số, các chỉ số trung tâm và các chỉ số biến thiên.Marketing Du Ký sẽ giải thích chi tiết hơn về 3 dạng thống kê mô tả này trong những bài viết sau.
Dưới đây là 2 phương pháp thống kê mô tả thường được sử dụng nhất trong phần mềm SPSS.
2. Cách thống kê tần số và vẽ biểu đồ thống kê bằng phần mềm SPSS
Thống kê tần số là một dạng nhỏ của thống kê mô tả. Thông thường, dạng thống kê này được áp dụng để đo lường số lần xuất hiện của các giá trị trong những câu hỏi về thông tin cá nhân. Các giá trị này có thể là những biến định tính hoặc biến định lượng tùy thuộc vào dạng thông tin cần thu thập. Những biến giá trị thường gặp khi thống kê tần số gồm: giới tính, độ tuổi, trình độ học vấn, thu nhập, tần suất mua sắm, mức chi tiêu,...
Để thực hiện thống kê tần số, bạn hãy bắt đầu chọn Analyze➪ Descriptive Statistics ➪ Frequencies (như hình 1):
Hình 1
Tại bảngFrequencies (hình 2), bạn tiến hành chọn những biến cần thống kê và nhấp vào biểu tượng ➥để chuyển các biến đó sang cột Variable(s).
Hình 2
Sau đó, bạn hãy nhìn sang góc phải màn hình (hình 2) và chọn ô Statistics. Ở ngay tại vị trí này, bảngFrequencies: Statistics (hình 3) sẽ xuất hiện và cho phép bạn lựa chọn những chỉ số thống kê cần phân tích.
Để vẽ biểu đồ thống kê bằng phần mềm SPSS, bạn tiến hành chọn vào ô Charts tại bảng Frequencies. Khi đó, bảngFrequencies: Charts (hình 4) sẽ hiện lên với 3 dạng biểu đồ tương ứng, bao gồm: Bar charts (biểu đồ cột), Pie charts (biểu đồ tròn) và Histogram (biểu đồ tần suất). Tại đây, bạn có thể chọn 1 trong 3 hoặc giữ nguyên tùy chọn None nếu không muốn hệ thống hiển thị các biểu đồ thống kê.
Hình 4
Tiếp theo, nếu bạn muốn kết quả được sắp xếp theo thứ tự tăng hay giảm dần thì chọn tiếp vào ô Format (hình 2). Tại đây, bạn có thể tùy chọn dạng sắp xếp dữ liệu tại phần Order by. Trong trường hợp bạn giữ nguyên chế độ mặc định, phần mềm SPSS sẽ tự động xuất ra kết quả theo thứ tự tăng dần.
Hình 5
Cuối cùng, bạn chọn Continue để trở về bảng Frequencies và nhấn OK (hình 2) để xuất ra kết quả. Bên dưới là toàn bộ kết quả thống kê tần số của biến độ tuổi đã được phần mềm SPSS xử lý:
Hình 6
Bạn có thể đọc kết quả của thống kê tần số trên như sau. Trong tổng số 126 đáp viên tham gia khảo sát, có 7 người nằm trong độ tuổi dưới 18 (chiếm 5.6%). Số người nằm trong độ tuổi từ 18 đến 22 là 94 (chiếm 74.6%) và có 25 người tham gia khảo sát có độ tuổi từ 22 đến 30 (chiếm 19.8%).
3. Hướng dẫn thống kê trung bình bằng phần mềm SPSS
Nếu thống kê tần số thường được dùng để đo lường số lần xuất hiện thì thống kê trung bình lại được sử dụng với mục đích tính toán các giá trị bên trong biến. Do đó, chỉ các biến định lượng mới thật sự có ý nghĩa thống kê khi được thực hiện thống kê trung bình.
Các dạng thống kê trung bình thường gặp có thể kể đến như: Mean (giá trị trung bình), median (trung vị), variance (phương sai), min (giá trị nhỏ nhất), max (giá trị lớn nhất),...
